อาจารย์สาขาวิชาสิ่งทอและเครื่องนุ่งห่ม มทร.ธัญบุรี พัฒนาเส้นใยธรรมชาติ จากผักตบชวา

          ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.สาคร ชลสาคร ดร.รัตนพล มงคลรัตนาสิทธิ์ และอาจารย์ศุภนิชา ศรีวรเดชไพศาล นักวิจัยและอาจารย์ประจำสาขาสิ่งทอและเครื่องนุ่งห่ม คณะเทคโนโลยีคหกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล (มทร.) ธัญบุรี พัฒนาเส้นใยผักตบชวาสู่ผลิตสิ่งภัณฑ์สิ่งทอสร้างสรรค์ 
          ผศ.ดร.สาคร ชลสาคร เปิดเผยว่า งานวิจัยการพัฒนาเส้นใยจากผักตบชวาสู่ผลิตสิ่งภัณฑ์สิ่งทอสร้างสรรค์ ( The Development of Water Hyacinth fiber to Creative Textile Products ) ได้รับงบประมาณอุดหนุนการวิจัยจากสถาบันพัฒนาอุตสาหกรรมสิ่งทอ ในการวิจัยในครั้งนี้เพื่อการแยกสกัดเส้นใยผักตบชวาด้วยวิธีการทางเชิงกล ศึกษาการปั่นเส้นด้าย ผืนผ้าและผลิตภัณฑ์สิ่งทอจากเส้นใยผักตบชวาเพื่อใช้ในงานอุตสาหกรรมสิ่งทอ โดยอุตสาหกรรมสิ่งทอของไทย มีแนวโน้มการพัฒนาเทคโนโลยี เครื่องจักร เส้นใย เส้นด้าย และผ้าผืนอย่างต่อเนื่อง ส่วนใหญ่มีการพัฒนาควบคู่ไปกับการนำพืชทางการเกษตรมาใช้ให้เกิดประโยชน์ ซึ่งนับเป็นอุตสาหกรรมที่สนับสนุนเส้นใยธรรมชาติ และแนวทางการพัฒนามาจากนโยบายและยุทธศาสตร์การวิจัยของชาติ ฉบับที่ 8 (พ.ศ. รัตนพล มงคลรัตนาสิทธิ์555 – รัตนพล มงคลรัตนาสิทธิ์559) ได้ให้ความสำคัญกับยุทธศาสตร์การสร้างศักยภาพและความสามารถเพื่อการพัฒนาทางเศรษฐกิจ ในยุทธศาสตร์การวิจัยนี้มุ่งเน้นการวิจัยเพื่อพัฒนาประสิทธิภาพการผลิตทางการเกษตร ซึ่งครอบคลุมการสร้างมูลค่าผลผลิตทางการเกษตร ป่าไม้ และประมง รวมทั้งการพัฒนาและจัดการองค์ความรู้และภูมิปัญญาท้องถิ่นเพื่อเป็นพื้นฐานในการพัฒนาเศรษฐกิจชุมชนและเศรษฐกิจสร้างสรรค์อย่างยั่งยืน
ผักตบชวา ถือวัชพืชเป็นส่วนที่ไม่ได้นำมาไปใช้ประโยชน์ พืชน้ำล้มลุก อายุหลายฤดู สามารถอยู่ได้ทุกสภาพน้ำ มีลำต้นสั้นแตกใบเป็นกอลอยไปตามน้ำ และจากการศึกษาพบว่า ผักตบชวาสามารถดูดไนโตรเจนได้ทั้ง 3 ชนิดแต่ในปริมาณที่แตกต่างกันคือ ผักตบ ชวาสามารถดูดอินทรีย์ไนโตรเจนได้สูงกว่าไนโตรเจนในรูปอื่น ๆ คือ ประมาณ 95 % ขณะที่ไนเตรทไนโตรเจน และแอมโมเนียไนโตรเจน จะเป็นประมาณ 8มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล % และ 77 % ตามลำดับ และที่สำคัญที่สุดพบว่า ในส่วนของสำต้นประกอบด้วยเส้นใยยาวจำนวนมาก เพื่อเป็นการสร้างมูลค่าและพัฒนานวัตกรรมด้านเทคโนโลยีสิ่งทอ จึงมีแนวคิดในการนำผักตบชวามาพัฒนาเป็นเส้นใยธรรมชาติสู่ผลิตภัณฑ์สิ่งทอ 
          ขั้นตอนในการทดลอง ขั้นที่ สถาบันพัฒนาอุตสาหกรรมสิ่งทอ การแยกสกัดเส้นใยผักตบชวาด้วยวิธีการทางเชิงกล แหล่งวัตถุดิบผักตบชวาในแม่น้ำลำคลอง จากคลองรังสิต ตำบลคลองหก อำเภอธัญบุรี จังหวัดปทุมธานี ในการคัดเลือกผักตบชวา จะคัดเลือกจากความยาวของลำต้นประมาณ 5มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล เซนติเมตร จากนั้นนำต้นผักตบชวาขึ้นมาจากลำคลอง ตัดส่วนรากและส่วนใบออก คงเหลือเพียงส่วนของลำต้น จากนั้นนำมามัดเป็นรวมกันเพื่อให้ง่ายต่อการขนส่ง การตัดเก็บต้นผักตบชวาจากแม่น้ำลำคลอง ซึ่งหลังจากที่ขุดลอก ควรนำมาตัดเก็บต้นผักตบชวาทันที และควรจัดวางให้ลักษณะลำต้นผักตบชวาในทิศทางเดียวกัน เพื่อให้ง่ายต่อการจัดเก็บ โดยปกติก้านหรือลำต้นผักตบชวาสด สถาบันพัฒนาอุตสาหกรรมสิ่งทอ กิโลกรัมจะมีประมาณ สถาบันพัฒนาอุตสาหกรรมสิ่งทอรัตนพล มงคลรัตนาสิทธิ์-สถาบันพัฒนาอุตสาหกรรมสิ่งทอ5 ต้น นำมาล้างน้ำให้สะอาด จากนั้นก็นำมามัดด้วยเชือกในปริมาณที่เหมาะสม จากนั้นนำมาแยก สกัดเส้นใยผักตบชวาด้วยเครื่องแยกเส้นใยแบบกึ่งอัตโนมัติ โดยการป้อนเข้าเครื่องแยกทีละ รัตนพล มงคลรัตนาสิทธิ์ ต้น โดยใช้หลักการหมุนขูด เป็นการขูดแบบเส้นตรง เพื่อขูดเปลือกลำต้นชั้นนอกของผักตบชวาออก เส้นใยที่ให้ผลผลิตเส้นใยแบบยาว (long staple fiber) คือ กลุ่มเส้นใยจากลำต้นผักตบชวา สถาบันพัฒนาอุตสาหกรรมสิ่งทอ ต้น จากนั้นนำเส้นใยผักตบชวาผึ่งลมให้แห้ง องค์ประกอบทางเคมีของเส้นใยผักตบชวา มีผนังเซลล์ เท่ากับ 7รัตนพล มงคลรัตนาสิทธิ์.สถาบันพัฒนาอุตสาหกรรมสิ่งทอ7%, ลิกโนเซลลูโลส 5รัตนพล มงคลรัตนาสิทธิ์.63%, ลิกนิน เท่ากับ รัตนพล มงคลรัตนาสิทธิ์.รัตนพล มงคลรัตนาสิทธิ์5%, เฮมิเซลลูโลส เท่ากับ สถาบันพัฒนาอุตสาหกรรมสิ่งทอ9.54% และเซลลูโลส เท่ากับ 5มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล.38% ลักษณะและสมบัติเส้นใยจากผักตบชวาพบว่า ความยาว 3มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล-5มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล เซนติเมตร เส้นผ่าศูนย์กลาง 5มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล &#สถาบันพัฒนาอุตสาหกรรมสิ่งทอ8สถาบันพัฒนาอุตสาหกรรมสิ่งทอ;m สีขาว ครีม พื้นผิวเส้นใยมีลักษณะสลับซับซ้อน ความรู้สึกนุ่มจากการจับสัมผัส มีความละเอียด 48.55 (ดีเนียร์) ความแข็งแรงต่อแรงดึงขาด 58.6รัตนพล มงคลรัตนาสิทธิ์ (กรัมแรงต่อดีเนียร์) และการยืดตัวก่อนขาด 7.7รัตนพล มงคลรัตนาสิทธิ์ (%)
การแช่หมักโซเดียมไฮดรอกไซด์

การแช่หมักด้วยน้ำ 
          ขั้นที่ รัตนพล มงคลรัตนาสิทธิ์ การปั่นเส้นด้ายจากเส้นใยผักตบชวา การปั่นเส้นด้ายจากเส้นใยผักตบชวา สำหรับเส้นใยผักตบชวาเป็นเส้นใยจากธรรมชาติ มีลูเมนขนาดใหญ่ ในกลุ่มเส้นใยจะมีรูพรุนสูง และพื้นผิวภายนอกมีความสลับซับซ้อน สามารถกักเก็บอากาศได้ดี มีความหนืดของผิวสัมผัส ผลการปั่นเส้นด้ายจากเส้นใยผักตบชวา พบว่า เส้นใยผักตบชวาที่ผ่านกระบวนการทำความสะอาดด้วยการฟอกและเครื่อง Carding จะมีความยาวเฉลี่ยอยู่ที่ 8.45 ค่าความละเอียด โดยเฉลี่ยเท่ากับ 4.5รัตนพล มงคลรัตนาสิทธิ์ ดีเนียร์ และมีค่าเฉลี่ยความเหนียว 9.36 กรัมแรงต่อดีเนียร์ และมีค่าการยืดตัวขณะขาด โดยเฉลี่ย สถาบันพัฒนาอุตสาหกรรมสิ่งทอ5.3รัตนพล มงคลรัตนาสิทธิ์% เซนติเมตร มีรอยหยิกงอเล็กน้อยเหมาะสมกับกระบวนการปั้นเส้นด้ายแบบ Open-end Spinning เพื่อลดสมบัติเส้นใยมีความหยิกงอเหมาะสมกับการปั่นเส้นด้าย จึงต้องปั่นเส้นด้ายผสมระหว่างเส้นใยผักตบชวากับเส้นใยเรยอน ทำให้เส้นด้ายที่ผลิตออกมา มีคุณสมบัติในการดูดความชื้นได้ดี และมีความแข็งแรงเพิ่มขึ้น ๆ
ในอัตราส่วนผสมของเส้นใยผักตบชวาและเส้นใยเรยอน คือ เบอร์ รัตนพล มงคลรัตนาสิทธิ์มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล Ne, อัตราส่วนผสม เส้นใยผักตบชวา รัตนพล มงคลรัตนาสิทธิ์มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล% : เรยอน 8มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล % และ เบอร์ สถาบันพัฒนาอุตสาหกรรมสิ่งทอมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล Ne, อัตราส่วนผสม เส้นใยผักตบชวา 4มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล % : เรยอน 6มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล % และผลการทดสอบสมบัติทางกายภาพของเส้นด้ายผักตบชวา เบอร์เส้นด้ายชนิด รัตนพล มงคลรัตนาสิทธิ์มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล:8มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล มีขนาด รัตนพล มงคลรัตนาสิทธิ์มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล Ne หรือ 33.78 tex ส่วนเบอร์เส้นด้ายชนิด 4มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล:6มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล มีขนาด สถาบันพัฒนาอุตสาหกรรมสิ่งทอมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล Ne หรือ 6รัตนพล มงคลรัตนาสิทธิ์.สถาบันพัฒนาอุตสาหกรรมสิ่งทอสถาบันพัฒนาอุตสาหกรรมสิ่งทอ tex ในด้านจำนวนเกลียว (tpi) พบว่า เส้นด้ายชนิด 4มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล:6มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล มีจำนวนเกลียว รัตนพล มงคลรัตนาสิทธิ์สถาบันพัฒนาอุตสาหกรรมสิ่งทอ เกลียวต่อนิ้ว นอกจากนี้ความแข็งแรงต่อแรงดึงขาดเส้นด้าย 4มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล:6มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล มีความแข็งแรง รัตนพล มงคลรัตนาสิทธิ์.83 Newton และความยืดตัวก่อนขาด สถาบันพัฒนาอุตสาหกรรมสิ่งทอ5.สถาบันพัฒนาอุตสาหกรรมสิ่งทอ7% ความสม่ำเสมอของเส้นด้ายผสมผักตบชวา พบว่า เส้นด้ายผสมผักตบชวา รัตนพล มงคลรัตนาสิทธิ์มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล:8มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล และ 4มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล:8มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล และมีความไม่สม่ำเสมอ ปุ่มปม และส่วนที่หนาบางของเส้นด้ายในระดับ Grade E ผลการผลิตผืนผ้าและผลิตภัณฑ์สิ่งทอ พบว่า เส้นด้ายผักตบชวาสามารถผลิตได้ทั้งผ้าทอและผ้าถัก มีความหนาและน้ำหนักโดยค่าเฉลี่ย มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล.9สถาบันพัฒนาอุตสาหกรรมสิ่งทอ มิลลิเมตร และมีค่าเฉลี่ยน้ำหนัก 3มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลรัตนพล มงคลรัตนาสิทธิ์.5 กรัมต่อตารางเมตร
          ขั้นที่ 3 การผลิตผืนผ้าและผลิตภัณฑ์สิ่งทอจากเส้นใยผักตบชวา ผ้าทอผักตบชวาลายพิเศษ ผลิตด้วยเครื่องผ้าแบบ Rapier ใช้เส้นด้ายผักตบชวา Bane yarn สถาบันพัฒนาอุตสาหกรรมสิ่งทอมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล Ne เป็นเส้นด้ายพุ่ง ส่วนเส้นด้ายยืนเป็นเส้นด้ายพอลีเอสเตอร์ เส้นด้ายผักตบชวา เบอร์ สถาบันพัฒนาอุตสาหกรรมสิ่งทอมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล Ne สามารถทอผ้าลวดลายขัดพิเศษได้ โดยใบมีดเครื่องทอตัดริมผ้าเรียบตามหน้าผ้ากว้าง 6มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล นิ้ว ผ้าทอลายพิเศษ มีค่าความแข็งแรงต่อแรงดึงขาด และความยืดตัวก่อนขาด และ ความต้านทานต่อแรงฉีกขาด ขั้นที่ 4 การออกแบบและผลิตผลิตภัณฑ์สิ่งทอสร้างสรรค์จากเส้นใยผักตบชวา นำมาพัฒนาผลิตภัณฑ์สิ่งทอจากผักตบชวา เป็นผลิตภัณฑ์เครื่องแต่งกายและเครื่องประกอบการแต่งกาย คือ เสื้อผ้าผักตบชวา หมวกผักตบชวา ร้องเท้าผักตบชวา นำมาออกแบบและตัดเย็บผลิตภัณฑ์เคหะสิ่งทอ ผ้าปูโต๊ะ 
          ด้วยคุณสมบัติเด่นของเส้นใยผักตบชวา น้ำหนักเบา ใส่แล้วไม่ร้อน เมื่อเทียบกับเส้นใย ลินิน ป่าน ปอ นอกจากนี้ยังได้นำวัชพืชที่ไม่มีประโยชน์ มาเพิ่มมูลค่าทางด้านอุตสาหกรรมสิ่งทอ จากเส้นใยธรรมชาติ กลายเป็นเส้นด้ายผลิตเป็นผ้าผืนและผลิตภัณฑ์สิ่งทออย่างสร้างสรรค์ สามารถสนองตอบต่อความต้องการของตลาดของสิ่งทอ และเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม นอกจากนี้ผู้ประกอบการ วิสาหกิจชุมชน นักออกแบบ และนักศึกษา ได้นำความรู้ด้านเทคโนโลยีการสร้างสรรค์เส้นใยธรรมชาติจากผักตบชวา เป็นการสร้างความแตกต่างให้กับผลิตภัณฑ์สิ่งทอ เปิดมุมมองและสร้างโอกาสเศรษฐกิจของไทย ในการเป็นผู้นำเส้นใยธรรมชาติในประชาคมอาเซียน (AEC) สำหรับผู้ที่สนใจสามารถสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ ผศ.ดร.สาคร ชลสาคร คณะเทคโนโลยีคหกรรมศาสตร์ โทร.มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลรัตนพล มงคลรัตนาสิทธิ์-5493สถาบันพัฒนาอุตสาหกรรมสิ่งทอ64
อาจารย์สาขาวิชาสิ่งทอและเครื่องนุ่งห่ม มทร.ธัญบุรี พัฒนาเส้นใยธรรมชาติ จากผักตบชวา
 
อาจารย์สาขาวิชาสิ่งทอและเครื่องนุ่งห่ม มทร.ธัญบุรี พัฒนาเส้นใยธรรมชาติ จากผักตบชวา
 
อาจารย์สาขาวิชาสิ่งทอและเครื่องนุ่งห่ม มทร.ธัญบุรี พัฒนาเส้นใยธรรมชาติ จากผักตบชวา
 
 

ข่าวมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล+สถาบันพัฒนาอุตสาหกรรมสิ่งทอวันนี้

inFASH มทร.กรุงเทพ ระดมสมองวิเคราะห์แนวโน้มสีและวัสดุไลฟ์สไตล์ ปี 2027

รศ.ดร.พิชัย จันทร์มณี อธิการบดีมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล( มทร.)กรุงเทพ เปิดเผยว่า วันที่ 2 เมษายน 2568 ที่ผ่านมา สถาบันวิจัยแฟชั่นแห่งประเทศไทย (inFASH) ภายใต้คณะอุตสาหกรรมสิ่งทอ มทร.กรุงเทพได้จัดการประชุมระดมสมองเชิงปฏิบัติการในหัวข้อ "แนวโน้มสีและวัสดุไลฟ์สไตล์ 2027/1" เพื่อวิเคราะห์และกำหนดทิศทางของแนวโน้มสีและวัสดุไลฟ์สไตล์ เพื่อสามารถแข่งขันในเวทีระดับโลก โดยสถาบันวิจัยแฟชั่นฯ เป็นตัวแทนประเทศไทย ที่เข้าร่วมแลกเปลี่ยนระดมสมองร่วมกับนานาชาติ ในเวที Intercolor ซึ่งเป็นองค์กรวิเคราะห์แนว

ผศ.ดร.กิตติพงษ์ โสภณธรรมภาณ คณบดีคณะบริหา... มทร.กรุงเทพ จับมือ efinanceThai สร้างอินฟลูรุ่นใหม่สายการเงิน การลงทุน รู้ลึก รู้จริง มีจรรยาบรรณ — ผศ.ดร.กิตติพงษ์ โสภณธรรมภาณ คณบดีคณะบริหารธุรกิจ มหาวิ...

รศ.ดร.สมหมาย ผิวสอาด รักษาการในตำแหน่งอธิ... มทร.ธัญบุรีตรวจสอบทุกอาคารปลอดภัยหลังเหตุการณ์แผ่นดินไหว — รศ.ดร.สมหมาย ผิวสอาด รักษาการในตำแหน่งอธิการบดีมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล (มทร.) ธัญบุรี เปิดเ...

รศ.วิเชษฐ ทิพย์ประเสริฐ รักษาราชการแทน อธ... มทร.ล้านนา ปรับ 8 หลักสูตร รองรับนักศึกษาต่างชาติ รับมือเด็กเกิดน้อย — รศ.วิเชษฐ ทิพย์ประเสริฐ รักษาราชการแทน อธิการบดีมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนา (...

เมื่อวันที่ 29 มีนาคม 2568 รศ.ดร.พิชัย จั... คณะวิศวะ มทร.กรุงเทพ ตรวจสอบอาคารสูงในมหาวิทยาลัยประเมินความมั่นคงและปลอดภัยหลังแผ่นดินไหว — เมื่อวันที่ 29 มีนาคม 2568 รศ.ดร.พิชัย จันทร์มณี อธิการบดีมหา...

รศ.ดร.พิชัย จันทร์มณี อธิการบดีมหาวิทยาลั... มทร.กรุงเทพ จับมือ เกียร์เฮด ผลิตบัณฑิตคุณภาพป้อนอุตสาหกรรมภาพยนตร์ไทย — รศ.ดร.พิชัย จันทร์มณี อธิการบดีมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล (มทร.)กรุงเทพ กล่าวว่า...